WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY
Zakład Epidemiologii i Medycyny Tropikalnej
WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY
Zakład Epidemiologii i Medycyny Tropikalnej
Przed wyjazdem do Botswany należy wykonać obowiązkowe/ zalecane szczepienia, zaopatrzyć się w środki farmaceutyczne stosowane w profilaktyce/ leczeniu chorób występujących na terenie kraju oraz w leczeniu problemów zdrowotnych mogących wystąpić podczas podróży.
Wyżej wymienione działania profilaktyczne wykonać na 4-6 tygodni przed planowaną podróżą tak, aby mieć czas na przyjęcie wszystkich niezbędnych szczepionek/ leków w celu uzyskania wymaganego efektu ochronnego.
Nawet jeśli do wyjazdu pozostało mniej niż 4 tygodnie, należy skontaktować się z lekarzem w celu uzyskania informacji na temat możliwości wykonania szczepień, przyjęcia chemioprofilaktyki przeciwmalarycznej, wyboru leków do apteczki, itp. Po poradę lekarską zaleca się zgłosić do placówek służby zdrowia mających doświadczenie w ww. zakresie (gabinety medycyny podróży).
Jeśli plan podróży obejmuje więcej niż jeden kraj, należy zgłosić się po wyczerpującą poradę lekarską dotyczącą wszystkich krajów/ regionów, które zamierzamy odwiedzić.
Długoterminowi podróżni, wyjeżdżający w celu podjęcia pracy lub nauki mogą potrzebować określonych szczepień/ chemioprofilaktyki wymaganych przez pracodawcę lub uczelnię.
Przed wyjazdem zaleca się sprawdzenie kalendarza szczepień. W przypadku przyjęcia w przeszłości szczepienia podstawowego przeciwko określonym chorobom zakaźnym należy poddać się szczepieniom przypominającym.
| Nazwa choroby | Zalecenia |
|---|---|
| błonica/tężec (DT) odra/nagminne zapalenie przyusznic/różyczka (MMR) | Szczepienie w przypadku ryzyka kontaktu z chorymi: droga kropelkowa (błonica, odra, nagminne zapalenie przyusznic, różyczka); ryzyko kontaktu z zakażoną ziemią (tężec) |
| wirusowe zapalenie wątroby typu A | Szczepienie w przypadku ryzyka spożycia zakażonej wody i/lub żywności |
| wirusowe zapalenie wątroby typu B | Szczepienie w przypadku ryzyka interwencji chirurgicznych, iniekcji, kontaktu z zakażoną krwią, kontaktów seksualnych |
| dur brzuszny | Szczepienie w przypadku ryzyka spożycia zakażonej wody i/lub żywności |
| wścieklizna | Szczepienie w przypadku ryzyka pogryzienia przez chore zwierzęta, np. psy, koty, lisy |
Uwaga:Wyżej wymienione szczepienia stosuje się u zdrowych, dorosłych osób.
U podróżujących, chorujących na schorzenia przewlekłe, kobiet w ciąży i dzieci szczepienia dobiera się indywidualnie w zależności od występujących przeciwwskazań zdrowotnych.
Mimo, że w Botswanie nie występuje żółta gorączka (yellow fever), od podróżujących z rejonów endemicznego występowania ww. choroby (Afryka, Ameryka Południowa), w wieku powyżej 1 roku życia, wymaga się okazania udokumentowanego potwierdzenia szczepienia przeciwko żółtej gorączce. Jeśli przed przyjazdem do Botswany odbywamy podróż do krajów, gdzie notuje się przypadki zachorowań na żółtą gorączkę, zaleca się podjęcie decyzji o szczepieniu przeciwko ww. chorobie z jednoczesnym wydaniem Międzynarodowego Świadectwa Szczepień (International Certificate of Vaccination).
Rejony występowania malarii: dystrykt centralny i północno-zachodni włączając park narodowy Chobe). Nie ma ryzyka zarażenia w Gaborone i Francistown.
Gatunki Plasmodium: P. falciparum 90%, P. vivax 5%, P. ovale 5%
Oporność na chlorochinę: potwierdzona
Rekomendowana chemioprofilaktyka: atovaquone/ proguanil, doxycyclinum
lub mefloquine
Przed wyjazdem w rejon endemicznego występowania malarii zaleca się wizytę u lekarza celem uzyskania porady w zakresie profilaktyki przeciwmalarycznej:
-przepisanie recepty na lek przeciwmalaryczny: atovaquone/proguanil, doxycyclinum lub mefloquine,
-zastosowanie indywidualnych środków ochrony osobistej: moskitiera, repelenty (z zawartością 30-50% DEET – N,N-diethyl-meta-toluamide),
-właściwe noszenie ubrania (długie nogawki i rękawy),
-unikanie przebywania w terenie w okresie największej aktywności komarów, tj. od zmierzchu do świtu,
-stosowanie w pomieszczeniach zamkniętych klimatyzacji oraz siatek na oknach i kratkach wentylacyjnych.
Zgodnie z zaleceniami Centers of Disease Control and Prevention oraz World Health Organization, w rejonie endemicznego występowania malarii stosuje się jeden z niżej wymienionych środków farmakologicznych, stosowanych w ramach chemioprofilaktyki przeciwmalarycznej:
1.Atovaquone/proquanil (prep. Malarone) – 1 tabl. (250mg/100mg) dziennie w czasie posiłku, o tej samej porze dnia, rozpoczynając 1-2 dni przed wyjazdem w rejon malaryczny, kontynuując w trakcie pobytu oraz stosując profilaktykę przez 7 dni po powrocie. Daje najmniej objawów niepożądanych spośród zalecanych leków przeciwmalarycznych (zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zawroty głowy, bezsenność).
2.Doxycyclinum – 1 caps. (100mg) dziennie w czasie posiłku, o tej samej porze dnia, rozpoczynając 1-2 dni przed wyjazdem w rejon malaryczny, kontynuując w trakcie pobytu oraz stosując profilaktykę przez 4 tygodnie po powrocie. Ujemną stroną leku są liczne objawy niepożądane: nudności, wymioty, drożdżyca jamy ustnej, drożdżyca pochwy, hepatotoksyczność, nadwrażliwość na światło słoneczne, fotodermatozy.
3.Mefloquine (np. prep. Lariam) – 1 tabl. (250mg) raz w tygodniu w czasie posiłku, zawsze tego samego dnia, rozpoczynając 1-2 tygodnie przed wyjazdem w rejon malaryczny, kontynuując w trakcie pobytu oraz stosując profilaktykę przez 4 tygodnie po powrocie. Ze względu na działania niepożądane dotyczące zaburzeń neuropsychiatrycznych, lek jest przeciwwskazany do stosowania w niektórych grupach zawodowych, np. wśród personelu lotniczego.
Chloroquine (np. prep. Arechin) nie jest skutecznym lekiem w chemioprofilaktyce malarii na terenie Botswany ze względu na wysoką oporność zarodźców malarii (Plasmodium), dlatego też lek nie powinien być stosowany w ww. regionie świata.
Należy zaopatrzyć się w:
